Ik zie, ik zie, wat jij niet ziet

Mijn wereldbeeld klopt. Ik zie mezelf als ruimdenkend, ruimhartig en ik gun iedereen het beste. De meeste mensen om mij heen zijn net als ik. Noem het een ‘bubbel’ – ik vind het er goed toeven. Daarom zie ik het als mijn taak om mensen met een ander wereldbeeld te overtuigen van de mijne en ze te wijzen op de gebreken van hun eigen ‘bubbel.’ Ze begrijpen gewoon nog niet precies hoe het werkt. Hoe de hazen lopen zeg maar. In eerste instantie probeer ik dat op neutrale toon te doen, maar dat werkt niet altijd. En daarom val ik mensen met andere meningen ook wel eens af en schoffeer ik ze soms, anders kan ik immers niet tot ze doordringen. Het einddoel – iedereen in mijn bubbel – bereik ik meestal niet. Jammer, want de wereld zou er enorm van opknappen. Geloof me.

Bovenstaande gedachtenstroom verzin ik niet. In mijn werk als organisatieontwikkelaar, teamcoach en Spiral Dynamics-expert ervaar ik dagelijks dat mensen veel energie steken in elkaar overtuigen van de eigen visie, normen en waarden (in termen van Spiral Dynamics: waardesystemen). Het accepteren van andermans waarheid en die laten bestaan naast de eigen opvattingen, is niet makkelijk. Net als het leren waarderen van de nieuwe informatie die erin schuilt. Ik ben zelf geen uitzondering op die regel, al ben ik me bewust van de onderliggende mechanismen.

We zien onszelf als ontwikkelde mensen, die verstandig denken en handelen vanuit ons cognitieve brein (de neocortex / prefrontale kwab). Zodra zich echter iets spannends of uitdagends voordoet – waardoor we ons moeten aanpassen – varen we vaak blind op onze diepgewortelde routines en overlevingsdrang (vanuit het reptielen- of limbische brein). We verdedigen wat we hebben en zien al het nieuwe als bedreigend.

Nu is daar op zich niets mis mee. Elke visie op de werkelijkheid is waardevol en draagt bij aan de complexe puzzel die ‘leven’ heet. Problemen ontstaan wanneer de eerder genoemde bubbels met elkaar willen concurreren; als mensen elkaar gaan overtuigen van het eigen gelijk. Dat lukt niet. Het leidt enkel tot polarisatie.

Neem bijvoorbeeld het immigratievraagstuk. De oplossing is niet óf de grenzen dicht, óf de grenzen helemaal open. Het is ook niet iets er tussen in, maar waarschijnlijk een beetje van alles. Laten we de kapitein die vluchtelingen vervoert dus niet meteen verketteren of bejubelen, maar samen zoeken naar wat ook waar is. Dus ook al ben je tegen immigratie, kun je inzien dat het zinvol is om in bepaalde situaties toch de grenzen open te zetten? Of andersom; wanneer het inderdaad beter is om ‘nee’ te zeggen? Vanuit die benadering ontstaat er ruimte om gezamenlijk de aandacht te richten op de onderliggende vraag: hoe kunnen we ervoor zorgen dat mensen in de eerste plaats niet hoeven te migreren?

Ik wil graag (vanuit mijn eigen bubbel, dat besef ik goed) een oproep doen, ook aan de media: laten we vandaag een punt zetten achter de blame-shame-game. Stoppen met alle episodes van ik-weet-het-beter, jij-ziet-het-fout en ik-ben-onschuldig, jij-hebt-het-gedaan.

Klinkt als goed te doen, toch? Ons reptielen- en limbische brein zal ons echter nog vaak terugfluiten. Als je merkt dat je vanuit jouw bubbel anderen probeert te overtuigen (en het werkt niet), kan het helpen om jezelf deze vragen te stellen:

  • Kun je de ander als mens zien met zijn of haar eigen waarde?
  • Wat is zijn of haar waarheid?
  • Kun je daarin iets waardevols ontdekken?
  • En hoe kun je dat zelf gebruiken?

Ware integratie en inclusiviteit beginnen met het bewustzijn en de wil om over je eigen schaduw heen te stappen: weten dat jouw waarheid niet dé (enige) waarheid is én erkennen dat er waarde schuilt in andere opvattingen. We hebben elkaars waarheden namelijk hard nodig om op vernieuwende en innovatieve wijze de hedendaagse complexiteit en uitdagingen aan te gaan.

Dus ja, wees welkom in mijn bubbel, het is hier goed toeven, en vertel me hoe jij naar de wereld kijkt. Dan bezoek ik binnenkort jouw bubbel.

Wil je meer leren over waardesystemen en ontdekken hoe ze jouw wereldbeeld en dat van anderen beïnvloeden? Volg een Spiral Dynamics-training bij Synnervate.

Het combineren van Holacracy en Spiral Dynamics: de volgende natuurlijke stap?

We merken in ons werk steeds meer dat Holacracy en Spiral Dynamics logisch met elkaar verweven zijn. En krijgen daar ook steeds meer vragen over. Een paar voorbeelden:

  1. Spiral Dynamics ervaring … leidt tot interesse in Holacacy

Veel organisaties die met Spiral Dynamics werken ontwikkelen een geïnspireerd verlangen om meer te werken vanuit wat we in Spiral Dynamics ‘Geel/2nd tier’ noemen. Of in de taal van Laloux en Reinventing Organizations: ‘Teal’. Dat verlangen gaat over heelheid, zelfsturing en evolutionaire purpose als uitgangspunt nemen. Dat gaat ook over ‘dienend’ aan het grotere geheel willen zijn, een bewuste rol in de maatschappij innemen, voorbij winst & groei als de heilige maat der dingen en het ontwikkelen van systemisch en holistisch bewustzijn.

Vaak blijkt de natuurlijk volgende stap voor zulke organisaties… om meer gezond Paars/Rood/Blauw te includeren in hun structuur en cultuur. Zodat het geïnspireerd verlangen niet ‘los’ komt van de realiteit, maar juist geworteld is en vorm krijgt in de praktijk van alle dag.

Want is het wel leuk om fan van Laloux te zijn, en inspiratiesessies te organiseren… maar hoe geef je daarna dan je besluitvorming, je governance en je organisatiecultuur bewust vorm? Het beste concrete uitgewerkte antwoord dat wij kennen is: Holacracy. Voor ons is het logisch dat je als organisatie bij Holacracy terecht komt als Paars/Rood/Blauw antwoord op de vraag: hoe organiseer je die gele inspiratie?

  1. Met een Spiral Dynamics bril de heelheid van Holacracy ervaren: makkie!

In onze Holacracy tasters, waarin deelnemers voor het eerst kennismaken met Holacracy door o.a. een simulatie van een werk- en roloverleg, vragen wij altijd: in hoeverre zag je alle waardesystemen van Spiral Dynamics tot bloei komen? Immers: dat is de ‘belofte’ van echt Geel/Teal werken: dat alle minder complexe waardesystemen hun plek helemaal innemen! Dit blijkt keer op keer een ‘makkie’ te zijn voor deelnemers. In onze meest recente Holacracy Taster workshop was dit de conclusie:

HOE ZIE JE DAT HOLACRACY BIJDRAAGT AAN: 
VERWANTSCHAP & GEBORGENHEID:
 
Er is een duidelijke bedding en veiligheid, bijvoorbeeld bij de check-in en vragenronde.

Iedereen komt aan de beurt

NEE wordt expliciet en leidt zo tot meer vertrouwen

AUTONOMIE & WILSKRACHT:

 

Het is een uitnodiging om te DOEN i.p.v. eerst overleggen en naar consensus toewerken

Gaan! “ik hoor wel of er iemand een bezwaar heeft”

Het gaat om LEF: waar ga je – geheel onbeschaamd – voor?

ORDE & MORALITEIT:

 

Schept kaders en duidelijkheid

Zorgvuldigheid (checken met mijn accountability)

Rechtvaardigheid

ONDERNEMEND & SUCCESVOL:
 
Draagt bij aan ondernemerschap: je ‘moet’ een voorstel doen

Leert snel schakelen

GEMEENSCHAP & VERBINDING:
 
De manier van vragen leidt tot betrokkenheid van iedereen; iedereen kan aandacht krijgen voor wat je belangrijk vindt om in te brengen

Gelijkwaardigheid: uit eigen rol een bijdrage leveren

SYSTEMISCH & INTEGRAAL:

 

Doet een appèl op zelfsturing (concreet, zichtbaar)

Authenticiteit in je rol: wat wil jij? En niet zorgen voor een ander

 

  1. Holacracy ervaring leidt tot … interesse in Spiral Dynamics

Het komt best vaak voor dat organisaties een Gele/Teal zelforganisatiestructuur zoals Holacracy hebben en tegelijkertijd NIET Geel als dominante drijfveer van hun mensen hebben. Daarin zit een potentiële mismatch, een risico dat mensen zelf vaak wel aanvoelen maar niet makkelijk kunnen duiden, laat staan werkbaar kunnen maken. De vraag om dan – naast met het implementeren van zelforganisatie aan de cultuur en structuur te blijven werken – ook iets met het bewustzijn van de mensen te doen, is dan een logische. Spiral Dynamics helpt dan om de noodzakelijke bewustzijnstappen/ontwikkelopgaven helder en persoonlijk weer te geven, bijvoorbeeld door middel van de nieuwe Reinventing Organisations Cultuurprofielen waar wij graag mee werken.

Een voorbeeld: een dominant Oranje organisatie die Holacracy wil implementeren als Gele/Teal structuur, zal uitgedaagd worden om de volgende stappen te zetten om écht Geel/Teal te manifesteren en niet een ‘Oranje’ versie ervan:

VAN: ORANJE NAAR: GEEL INCLUSIEF GROEN
control vertrouwen – vanuit heldere kaders
werken vanuit wilskracht de stroom volgen – en jezelf inbrengen
planmatig groeien organisch groeien – vanuit een visie
financiële doelstelling leidend bijdrage aan samenleving leidend – inclusief een daaraan gekoppelde visie op de eigen financiën

Dit zijn geen eenvoudige stappen. Maar ze in beeld hebben, er bewustzijn op hebben, is meer dan het halve werk!

Wat is jullie natuurlijke volgende stap?

Oriëntatiegesprek Neem contact op

In 60 min de samenwerking verkennen